Kapalıçarşı, 1970’li yıllarda yaşanan döviz krizinde döviz piyasasının kalbinin attığı yerdi. İktisat siyasetleri değiştikten sonra Kapalıçarşı’nın fonksiyonu değişti. Turistlerin ve mücevhercilerin taleplerini gideren bir merkeze dönüştü. Fakat AKP’nin son periyotta dövizi patlatan, rezervleri eriten siyasetleri Kapalıçarşı’yı tekrar gündeme getirdi.
Piyasada 19.25 olan dolar/TL düzeyi çarşıda 19.65’i bulurken iş dünyası döviz satışı için Kapalıçarşı’yı tercih etmeye başladı. Tam zıddı döviz almak isteyenler de ucuz döviz bulabiliyor. Son günlerde çarşının yeni müşterisinin ise Türkiye’nin para otoritesi olan Merkez Bankası’nın olduğu, avantajlı kurlardan döviz almak için her gün çarşıya 5 milyar TL getirdiği, bu paraların kamuya ilişkin araçlarla taşındığı sav ediliyor.
MERKEZ SIRADAN OYUNCU
İddiaların, odağındaki Kapalıçarşı’dayız. Çarşıda para ve altın taşımak için kullanılan tekerlekli kasaların sayısı esnafa nazaran son vakitlerde artmış. Kepenkleri kapalı döviz ofislerinin sayısı da fazla. Bu ofislerde yüklü ölçüde satışlar yapılarak kasalarla taşındığı belirtiliyor. Konuştuğumuz esnaf, “Bu kasalarla para taşıma daima olurdu ancak bu ortalar biraz fazla olmaya başladı. Çarşı hareketlendi diyebiliriz” diyor.
İstanbul Ticaret Odası Kuyumculuk Kurulu Lideri Ercan Özboyacı’ya nazaran Merkez Bankası piyasada yok. “Şirketler bankalardan daha uygun fiyatlar bulduğunda ilgi gösterebiliyorlar. Vakit zaman bu türlü ağır devirler yaşanabiliyor” diyor.
70’LERE GERİ DÖNDÜK
Muhalefetin iktisat kurmaylarından gelen tepkiler ise şöyle:
CHP İktisat Siyasetleri Lideri Faik Öztrak: Türkiye “Cumhuriyet” Merkez Bankası’nın Saray’ın kerameti kendinden menkul siyasetleri sonucu geldiği yer budur.
Eski Merkez Bankası Lideri Durmuş Yılmaz: Piyasa düzenleyicisi olan para otoritesi, sıradan bir piyasa oyuncusuna dönüştü. Merkez’in haftalık datalarına bakınca bu argümanlar çok da gerçek dışı değil
İyi Parti İktisat Siyasetleri Lideri Bilge Yılmaz: 1970’lere geri döndük. Tanzim kuyrukları, yasaklar derken Merkez Bankası gereksinim duyduğu dövizi Kapalıçarşı’dan alıyor.
İyi Parti Kalkınma Siyasetleri Lideri Ümit Özlale: Spot piyasa ile Kapalıçarşı ortasındaki marj da büyüyor. Bu hayra alamet değil. İktisat idaresindeki cehaletin sonucu eşi gibisi görülmemiş bir krizle sonuçlanabilir.