Bilim insanları, güneşe en yakın, neredeyse hiç atmosferi olmayan, kraterlerle kaplı Merkür’ün etrafında “Whistler” (ıslık) koro dalgaları keşfetti.
Japonya Kanazawa Üniversitesi’nden gökbilimci Mitsunori Ozaki ve grubunun yaptığı araştırma, hakemli mecmua Nature Astronomy’de yayımlandı.Tıpkı okyanustaki dalgalar ya da atmosferdeki fırtınalar üzere, elektrik ve manyetik alan bozuklukları da uzayda dalgalanmaya neden olabilir. Bu dalgalar, iyon ve elektron kümelerinin ivmeli suratlarla hareket etmesine neden olur.
Independent Türkçe’nin haberine nazaran bu sesler uzayda rastlanan bu çeşit dalgalardan biri de temel bir tıp plazma dalgası olan Whistler-mode (ıslık çalan modu) dalgalardır. Bu dalgalar, içerdikleri plazmaya bağlı olarak farklı sesler oluşturur. Bunlar içinde gürültülü bir kuş sürüsü üzere ses üreten bu dalga çeşidi koro olarak da isimlendirilir.
Bu sesler daha evvel Dünya, Jüpiter ve Satürn etrafında de duyulmuş, Uranüs ve Neptün’de de gözlemlenmişti.
Fakat Merkür’ün bu gezegenlerle ortasında kimi farklar var. Merkür, başkalarının bilakis kalın bir atmosfer ve güneşten yayılan yüksek güçlü parçacıkların manyetik alanda tutulmasını sağlayan radyasyon nesillerine sahip değil.
MERKÜR BAŞKALARINDAN FARKLI
Bilim insanları, Merkür’deki koro dalgalarını, gezegeni araştırmak üzere 2018’de yörüngeye gönderilen BepiColombo misyonunun kesimi MIO isimli uzay aracından gelen dataları incelediklerinde keşfetti.
Araştırmacıları en çok şaşırtan, Merkür’de koro dalgalarının yalnızca manyetosferin küçük kısmında, şafak kısmı diye bilinen bir dilimde ortaya çıkması oldu.
Merkür’ün manyetosferinin yalnızca bu kısmında koro dalgalarının oluşmasını sağlayan fizikî nedenlerin olabileceğini öne süren bilim insanları, modelleme ve simülasyon sistemleri kullandı.
Deneylerin sonunda gücün, elektronlardan elektromanyetik dalgalara transferinin şafak kısmında daha verimli olduğunu ve bunun da ıslık sesinin oluşmasına yol açtığını belirlendi.
Merkür’le ilgili birinci araştırmalar, 1974 ve 1975’te Mariner 10 uzay aracı tarafından gerçekleştirilmiş, bu küçük gezegenin Dünya’ya emsal bir manyetik alana ve hasebiyle bir manyetosfere sahip olduğu ortaya çıkmıştı.
Bu küçük gezegenle ilgili 3. periyot araştırmalar, Avrupa Uzay Ajansı ve Japon Uzay Araştırma Ajansı iştirakindeki “BepiColombo” misyonu tarafından gerçekleştiriliyor.
Bilim insanları koro dalgalarının âlâ anlaşılması için daha fazla müşahede ve tahlile gereksinim duyduklarının da altını çiziyor.
NASA, 2018’de Dünya etrafındaki koro dalgalarının seslerini paylaşmıştı:
