TCMB liralaşma stratejisi çerçevesinde bankalar için önümüzdeki altı ay için geçerli olacak yeni, dövizden TL’ye dönüşüm gayeleri ve tahvil yükümlülükleri belirledi.
Şu anda bankaların yüksek montanlı TL mevduata verdiği faiz yüzde 35’e gerçek yaklaşırken, maksatların altında kalan ve bu maksada ulaşmak isteyen bankaların TL mevduat ve KKM hesaplara verdikleri faizi yükselteceği iddia ediliyor.
Bankaların üç aya kadar TL mevduat hesaplarına verdikleri ortalama faiz kasım ayı başındaki yüzde 20 düzeyindeydi. TCMB’nin bankaların bilançosunda TL’nin ölçüsünü artırmayı amaçlayan düzenleme değişikliklerinin akabinde üç aya kadar ortalama mevduat faizi nisan ayı başında yüzde 29.23 düzeyine yükseldi.
Toplam mevduat içinde TL mevduatı yüzde 60’ın altında kalan bankalar için çok yüksek tahvil tutma yükümlülüğü oluşacağını belirten bankacılar, bu nedenle mevduat faizlerinin hangi düzeyde istikrar bulacağını yakından takip ediyor.
Mevcut uygulanan siyasetlerde kur, kredi, mevduatın para ünitesi dağılımı ve Hazine tahvillerinde taraf kamu tarafından belirleniyor. İktisat idaresi kur siyasetindeki bu süreci “istikrarlı TL” olarak tanımlıyor.
“DÖVİZE İLGİ ARTIYOR”
TCMB’nin geçen hafta devreye aldığı düzenlemeler ve tesirleri:
Mevcut siyasetlerle dolar/TL’nin kamu tarafından seçim öncesinde olması gerektiğinden daha aşağıda fiyatlandığı ve TL’nin kıymet kaybetmesi gerektiğine ait artan görüşler dövize ilgiyi artırıyor.
Bankacılar son periyotta TCMB’nin attığı tüm adımların döviz talebini azaltma ya da ülkeye döviz girişini artırma ortak emeli taşıdığını, seçimlere kadar benzeri adımların devam edebileceğini öngörüyor.
TL, 6 Şubat’taki zelzeleden bu yana geçen iki ayda yüzde 2.3 bedel kaybetti. Seçime yaklaştıkça kıymet kayıpları zelzele öncesi periyoda nazaran günlük olarak bir ölçü sürat kazansa da epeyce sonlu düzeylerde. İhracatçılar ise rekabetçiliğini kaybettiği için kamudan TL’de yeni bedel kayıpları talep ediyor.
DÖVİZDE SON DURUM
Günlük hudutlu kayıplarını devam ettiren dolar/TL bu sabah 08.35’te 19.26 civarında süreç görürken 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçimler öncesindeki siyasi gelişmeler piyasalarda ana gündem unsuru olarak izleniyor.
Serbest piyasada 20,9820 liradan alınan Euro’nun satış fiyatı ise 20,9840 lira olarak belirlendi.
Cuma günü Euro’nun satış fiyatı ise 21,0080 lira olmuştu.
İç data gündeminde ise şubat ayı işgücü ve ödemeler istikrarı istatistikleri ile Hazine’nin 5 yıl vadeli TLREF’e endeksli ihalesi bulunuyor.
Cari açık 2022’de altın ve Rusya işgali sonrası yüksek seyreden güç fiyatlarının yarattığı yüksek ithalat öncülüğüde 2021 yılındaki 7.2 milyar dolardan 2022’de 48.8 milyara genişledi.
Cari süreçler istikrarının yüksek güç ve altın ithalatı öncülüğünde zelzelenin de tesiriyle Şubat ayında 8.5 milyar dolar açık vermesi beklenirken ekonomistlerin 2023’ün tamamı için iddialarının medyanı ise 45 milyar dolar açık düzeyinde.
KÜRESEL PİYASALAR
Yatırımcıların dikkati ise çarşamba günü açıklanacak ve Fed’in fiyat artışlarına karşı gayretinde belirleyici olacak olan enflasyon bilgilerine çevrilmiş durumda. Çarşamba günü Fed’in mart siyaset toplantısının tutanakları da yayımlanacak.
Yen, ABD tarım dışı istihdam datalarının Fed’in faiz artırımına gideceği beklentilerini kuvvetlendirmesinin akabinde başka en önemli para üniteleri karşısında kıymet kaybetti. Fed’in faiz artırım ihtimali, faiz oranlarının sıfıra yakın seyrettiği Japonya ile para siyasetleri ortasındaki farkı uygunca gözler önüne sereceği düşünülüyor.