Önceden de yazdığım üzere Doğu Avrupa da olan ancak AB ye yahut NATO ya girmemiş Maltepe Escort ve bu haliyle yıllardan beri Rusya yla Batı nın çekişme alanı bir çeşit gri bölge olan üç eski Sovyet cumhuriyeti var Belarus Ukrayna ve Moldova Bu çerçevede Rusya Batı çatışmasının Ümraniye Escort Ukrayna yla sonlu kalmayıp Moldova ya da sıçrayabileceğini yazmıştım Artık bunun daha net görüyoruz Üstelik de Moldova daki Gagavuz Türkleri bu krizin ortasında kalıverdiler
Gagavuz Türkleri Hazar ve Karadeniz in İstanbul Escort kuzeyinden göçüp bugünkü Romanya ve Bulgaristan a yerleşmiş bir Türk uzunluğu Öteki Türk uzunluklarının pek birçoklarından farklı olarak Müslüman değil Hıristiyan Ortodokslar Ruslar 1800 lerin başlarında o vakit Osmanlı toprağı olan Bulgaristan ı işgal edip geri çekilirken yanında yüz binlerce Bulgar köylüsüyle birlikte Gagavuzları da alıp buralara getirmiş Evvelden beri Ruslara kendilerini yakın hissediyorlar Moldovalıların hâkim etnik kümesinin Rumenlerle akraba olmasına karşılık Gagavuzlar Rumenlerden hiç hazzetmiyor Bu nedenle 1990 ların başında Sovyetler dağılma sinyali verip de Moldova da Romanya yla birleşme eğilimleri güçlenince Gagavuzlar Moldova daki Ruslarla birlik olup isyan etti
Ankara çözmüştü
Birkaç yıl süren kriz 1994 te Türkiye nin dönemin Cumhurbaşkanı Demirel in teşebbüsüyle bir biçimde çözüldü ve Gagavuzlar bir özerk bölgeye kavuştu Lakin problemler bitmedi
Moldova nın kendisi küçücük 33 bin 840 kilometrekare Bizim yirmide birimiz Gagavuz Özerk Bölgesi ise bu küçücük ülkenin küçücük bir kesimi 1800 kilometrekare Lakin gerek Moldova gerekse Gagavuz Yeri yeni sorun bölgeleri olmaya aday
Moldova hükümetleri evvelden beri Gagavuz özerkliğini kısmaya çalışıyor buraya yatırımın önüne geçiyordu Moldova nüfusu aslında fakir Gagavuzlar ortalamadan daha da fakir Moldovalılar çalışmak için Romanya ve AB ülkelerine giderken Gagavuzlar Rusya ve Türkiye yi seçiyor Gagavuzlar evvelden beri Rus yanlısı partilere oy veriyor
Yeni bir çatışma alanı
Bu yıl kriz yeni bir evreye girdi Moldova da 2020 sonundan beri iktidarda Batı yanlıları var ve Rusya nın Ukrayna yı işgali başlayınca Batı yanlıları Batı nın da dayanağıyla Moldova da bütün kurumlarda kontrolü ele geçirdi Gagavuzlarınsa büyük kısmı hala Rusya ya yakın Bu mayısta düzenlenen Gagavuz Yeri başkanlık seçimlerini Rusya yanlısı çizgideki Şor Partisi nin adayı Yevgeniya Gutsul kazandı Böylelikle selefi İrina Vlah ın akabinde ikinci Gagavuz lideri oldu Ne var ki başkanlığı Moldova tarafından onaylanmadı Anayasanın Gagavuz liderinin hükümette yer almasını öngörmesine karşılık Moldova hükümeti buna yanaşmıyor Gagavuz Yeri Rusya Batı çatışmasının yeni bir alanına dönüşüyor Türkiye ye de 1994 tekinden daha sıkıntı bir işi çözmek düşüyor
email protected
