Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sonucunda on binlerce vatandaş hayatını kaybederken, çok sayıda vatandaş asrın felaketinden sağ kurtuldu. Psikiyatrist Uzman Dr. Irmak Polat da, depremzedelere ruhsal takviye sağlamak için zelzeleden en çok etkilenen kentlerden biri olan Hatay’a geldi. ABD tarafından kurularak Türkiye’ye teslim edilen Sahra Hastanesinde istekli olarak çalışmaya başlayan Polat, depremzedelerin ruhsal durumlarını kıymetlendirerek, değerli tavsiyelerde bulundu.
‘HİÇ GÖRMEDİĞİM MANZARALAR’
Depremzedelerin yaşadığı ruhsal problemleri anlatan Psikiyatrist Uzman Hekim Polat, tavsiyelerde bulundu. Polat, “Enkazlar, yıkıntılar, olağan hayatımda benim bundan evvel hiç görmediğim görünümlerdi. İnsanların ne üzere gereksinimleri olduğunu burada görebiliyoruz. Her şeyi burada daha gerçek biçimde deneyimleme bahtımız oldu. Natürel ki çok etkileyici. Hem gördüklerimiz hem beraberinde duyduklarımız çok etkileyici. Bana genelde başvuran hastalar iki küme. Bir kümede ağır bir korku yaşayanlar geliyor. Bu hastalarla görüşmemi yaptığımda travma sonrası gerilim bozukluğu tanısı olan hastaları görüyorum. Ya da panik bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu, genelde temelinde tasa olan travma sonra gerilim bozukluğunda natürel ki buna ek olarak zelzeleyle ilgili çok ağır niyet uğraşları, sarsıntının oluşuyla, tekrardan bu türlü bir şey yaşamayla alakalı beklenti derdini görüyoruz” dedi.
‘UYUMAKTAN KAÇINIYORLAR’
Kaçınma davranışlarını çok gördüğünü belirten Polat, “Evde ya da bir beton bir binada, bir binanın içine girmekten kaçınma, uyumaktan kaçınmayı çok görüyoruz. Sarsıntı onları uykuda yakaladı. Uyurlarsa tekrar bu türlü bir tehlike yaşayacaklarına dair uyumaktan kaçınanları görüyoruz. Bu biçimde bir dert yoğunluklu olay kümesini çok görüyorum. Bir de yas, kayıpların yasını tutan ve tahminen de buna bağlı olan depresyon hadiselerini çok görüyorum. Olağan ki şahısların kayıpları bir değil. Yalnızca yakınlarının vefatı da değil aslında. Sahip oldukları tahminen de maddi tüm birikimlere, tahminen de umutlarına, tahminen gelecekle ilgili planlarına dair de kayıplar yaşıyorlar ve onlar için bu kayıpla baş etmesi de çok sıkıntı. Öncelikle katiyetle ve katiyetle acılarına sahip çıkmalarını, bu acıdan kaçmak için, bu kederden kaçmak için bir müdahalede bulunmamalarını öneriyorum. Acılarını ve bu hisleri yaşamaları için onlara fırsat vermek lazım. Mümkün mertebe sakinleştirmeye çalışarak, sakin bir biçimde lakin hislerini bastırmadan, tabir etmelerini birazcık desteklemek gerekiyor. Çünkü bu hislerini tabir etmelerini bastırırsak, ağlamalarına pürüz olursak, konuşmalarına pürüz olursak gereğince tabir edemeyecekler, anlamlandıramayacaklar tahminen de bu süreci” dedi.
‘FİZİKSEL SIHHAT YERİNDE OLMALI’
Temel gereksinimlerin karşılanabileceğinin garantisinin verilmesinin daha büyük ruhsal sıkıntıların önüne geçeceğini hatırlatan Dr. Polat, “Hastalarımızın uyku, iştah üzere öteki bedensel işlevlerinde bozukluk varsa bunları alışılmış ki düzeltmek istiyoruz. Temel gereksinimlerinin, ihtiyaçlarının karşılanması çok değerli. Zira ruhsal sıhhati koruyabilmek için aslında şahısların fizikî sıhhatinin da yerinde olması lazım. Temel yaşamsal gereksinimlerinin karşılanabileceğini bilmeleri, deneyimlemeleri ve bunun daha sonra da karşılanacağına dair inançları olması lazım. Garanti verilmesi lazım. Katiyetle rencide edici bir tavır yapılmaması lazım. Onları dinleyen, anlayışla dinleyen bir çift kulak olmalıyız onlara” biçiminde konuştu.
DEPREMZEDE SIHHAT ÇALIŞANLARI NE YAPMALI?
Psikiyatrist Uzman Hekim Irmak Polat, sarsıntıdan etkilenmiş olmalarına karşın çalışmaya devam eden sağlıkçılar hakkında da kıymetlendirme ve tekliflerde bulunarak, “Burada çalışan doktor ve sıhhat çalışanı arkadaşlarımız öncelikle kendileri birey olarak zelzeleden etkilendiler, depremzedeler. Onların da fizikî ve toplumsal, manevi çok fazla kaybı oldu. Bunun üzerine kendi vazife sorumluluklarıyla, gönüllülükleriyle burada birebir vakitte etkilenmiş şahıslara yardımcı olmaya çalıştılar. Bu beraberinde şunu getirebiliyor; kendi gereksinimlerini biraz göz arkası ediyorlar ve bu sonrasında önemli bir yorgunluğa ve tükenmişliğe yol açabilir. Bu açıdan arkadaşlarımızın dikkat etmesi gerekiyor. Buradaki idare ünitesindeki sorumlulara da takım içi dayanışmayı desteklemek, kesinlikle dinlenme vakitleri vermek, onların fizikî gereksinimlerini da teminatla karşılanması, müsaade kullanmalarına kesinlikle müsaade edilmesi lazım. Kendileri bazen lisana getirmeyebilirler sıkıntıları lakin ‘İyi misin? Bir şeye gereksinimin var mı?’ sorusunun gelmesi gerekiyor” diye konuştu.
