Depremin kırbaç tesiriyle bir kenti nasıl yok ettiğinin şahidiyim. Karış karış her sokağını bildiğim eski Antakya meskenleri, Kurtuluş Caddesi, Vali Konağı, 75. Yıl Bulvarı, Atatürk Caddesi, Sümerler, Defne hiçbiri yok!
YOKSUL KESİM ÇADIR KENTLERDE
Yıkımın tesiriyle Antakyalılar, bir mühlet sonra bu kentin toparlanacağını düşünerek kendilerine süreksiz yerler buldular. Varlıklı olanlar Arsuz’daki yazlıklarına yerleşti. Çocuğu olanlar eğitimini devam ettirebilmek için öbür kentlere göç etti. Kimileri devlet yurtlarına, kimileri öteki bir kentteki akrabalarının yanına sığındı. Hiçbir imkanı olamayan, kentin en fakir bölümü ise çadır kentlere sığındı.
Çadır kentte tanıştığım, ismi bende gizli bir öğretmen ağlayarak anlatıyor; “Biz Antakyalıyız. Memleketimizi terk etmeyiz. Devletimizi burada göremiyoruz. Artık insanların ümidi kesilmeye başladı ve kalıcı göçe başladılar. Şu an 90 bin öğrenci Hatay’dan gitti. Hatay bir an evvel toparlan-mazsa birden fazla gelmeyecek. Endüstrici de esnaf da gitti. Bir kentte esnaf olmazsa, okul açılmazsa, eğitim-öğretim olmazsa, o kente kimse gelmez. Burada en büyük problem gelmek isteyen insanların da kalacak yeri olmaması. Okulları açmayı planlıyorlar fakat öğretmenlere konteyner kent vermiyorlar.”
Öğreniyorum ki çadır kentte hırsızlık, kaçakçılık, uyuşturucu üzere güvenliği tehdit eden sıkıntılar başlamış. Öğretmenin beklentisi güvenlikli bir konteyner kentte yaşamak. Öğretmen kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Benim birkaç öğretmen arkadaşım konteyner kente çıkmış, üç gün kalamadılar çocuklarıyla. Narlıca’daki Suriyeli kaçakçıyla, Sümerler’deki (Şehrin merkezi) bir memuru yan yana konteynere koyduğunuzda çok farklı problemler ortaya çıkabiliyor. Hayat şekli tıpkı olmadığı için çok önemli ezalar yaşanıyor.”
GİDECEK YERLERİ YOK
Suriyeliler için de bir çadır kent kurulmuş Antakya’da. İsmi bende gizli öğretmenin farklı tespitini paylaşıyorum. “Suriye’de savaş çıktığında savaştan kaçan Suriyelilerin fakir bölümü Hatay’da kalmıştı. Sarsıntıdan sonra da Hataylıların en fakir kısmı bölgeden ayrılamadı. Antakya şu an hem Türk, hem Suriyeli olarak büsbütün dar gelirlilerden oluşuyor. En fakir Suriyeli ile en fakir Türk, çadır kentte bir arada! Esnafı, öğretmenleri burada tutamazsak, Antakya’yı kaybederiz.”
CENAZEYİ BULMAK BİLE ‘ŞANS’!
Antakya’da hayat yok, zira Antakya yok! Konuştuğum beşerler “Çekirdek ailesinden bir kaybı olmayanlar, en şanslılarımız” diyor. İkinci en şanslılar, yakınlarının cenazesini teşhis ederek enkazdan çıkarabilenler. Üçüncü şanslılar ise cenazelerini toprağa gömmeden dini gerekliliklerini yerine getirebilenler. Kimliği belirlenemeyen insanların mezarlığına gidiyorum. Narlıca Kimsesizler Mezarlığı olarak bilinen otoyol kenarındaki tarlada, binlerce insan gömülü. İsimleri, birer sayıdan ibaret. Mezar başlarına iliştirilmiş tahta üzerindeki sayılar, gömüldükleri sıraya nazaran yazılmış. Kimilerinde gömülen kişinin bayan olduğunu belirten başörtüsü iliştirilmiş. Misyonlu, her gün iki-üç ailenin İsimli Tıp uzmanlarıyla kayıp eşleştirmesi için Narlıca Mezarlığı’na geldiği bilgisini veriyor. Birebir gün Elektrik Mahallesi’ndeki enkazdan çıkarılan bir çocuk cenazesi mezarlığa getiriliyor. Sarsıntının ikinci ayındayız. Hâlâ girilmemiş enkazlar, çıkarılmayan cenazeler var.